Podczas Zjazdu w Burzeninie koledzy pytali o szczegóły budowy nadajnika SSTV, który leciał w balonach. Sporo było też pytań dotyczących przygotowania plików dźwiękowych. W tym artykule przedstawimy jeden ze sposobów. Bez wątpienia można inaczej, ale konstrukcja zrobiona według tego przepisu zadziałała w Burzenie i kilka razy wcześniej.
O tym czym jest SSTV można przeczytać tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/SSTV. W przygotowaniu plików wykorzystamy wyłącznie bezpłatne oprogramowanie.
Musisz mieć:
* nadajnik SA828 https://www.nicerf.com/product_151_131.html zakupiony na Alliexpress (dwie sztuki ok 140 zł),
* moduł odtwarzacza mp3 – zakupione na Allegro koszt około 9 zł,
na Alliexpress można kupić podobny układ za śmieszne pieniądze w pakietach po 5 sztuk (pojawiają się też na polskim popularnym serwisie aukcyjnym – niestety bardzo drogie):
* koszyk na dwie baterie AA (może być „wydłubany” z sondy RS41),
* dwie baterie Ultimate Lithium litowa AA R6 Energizer (cena ok 22 zł za 4 sztuki),
* przetwornicę napięcia step-up (cena ok 4 zł),
* garść przewodów (np. ze skrętki).
Łączny koszt to około 100 zł za zestaw. Czas wykonania ok 20 minut.
Kiedy masz już wszystko łączysz w całość. Najpierw lutujesz koszyk na baterie i przetwornicę. Wkładasz dwie baterie do koszyka i ustawiasz potencjometrem napięcie wyjściowe na 4 V.
Przygotowujesz moduł SA828 (istnieją wersje na 2 m oraz 70 cm). Za pomocą adaptera USB-TTL oraz pobranego ze strony oprogramowania i ustawiamy częstotliwość nadajnika np. na 144.500 MHz (musisz to zrobić zanim przylutujesz do modułu nadajnika cokolwiek).
Program do pobrania spod adresu: https://www.nicerf.com/product_151_131.html
Później należy zlutować złącze H/L (1 W/0.5 W) z masą. W ten sposób ograniczasz moc nadajnika do pół Wata. Następnie podejmij decyzję czy ustawiasz nadajnik na stałą pracę (PTT wciśnięty na stałe – tak robimy najczęściej) czy też chcesz użyć VOX-a. Lutujesz odpowiednie łącze z masą (PTT lub VOX).
W końcu łączysz wyjście (złącze śrubowe) SP+ odtwarzacza mp3 z wejściem Mic+ nadajnika.
Zestaw gotowy do pracy! Teraz przygotowanie plików.
Potrzebujesz programu GIMP (grafika) oraz zestawu programów autorstwa Alexa VE3NEA SSTV Tools (dźwięk). Jednym z nich jest SSTV Generator. To on posłuży do wygenerowania pliku dźwiękowego z obrazka. Pliki graficzne tworzone za pomocą programu GIMP mają mieć rozmiar 320×256 px i format 24-bit BMP (zakładam wykorzystanie moda Scottie 1 – inne mody w tabelce poniżej).
Przykładowe Popularne mody SSTV: | Symbol | Czas transmisji [s] | rozdzielczość px |
Martin | M1 | 114 | 320 x 256 |
M2 | 58 | 160 x 256 | |
M3 | 57 | 320 x 128 | |
M4 | 29 | 160 x 128 | |
Scottie | S1 | 110 | 320 x 256 |
S2 | 71 | 320 x 128 | |
S3 | 55 | 320 x 128 | |
S4 | 36 | 160 x 128 | |
Robot | 8 | 8 | 160 x 120 |
12 | 12 | 320 x 120 | |
24 | 24 | 320 x 240 | |
36 | 36 | 320 x 240 | |
B/W Mode | SC-1 8 | 8 | 128 x 128 |
SC-1 16 | 16 | 256 x 128 | |
SC-1 32 | 32 | 256 x 256 | |
PD120 (w takim formacie nadaje ISS) | PD120 | 120 | 640 x 496 |
RECEPTA:
Brawo masz gotowy obrazek! Teraz musisz z niego zrobić plik wav.
1. Uruchamiasz SSTV Signal Generator http://www.dxatlas.com/SstvTools/
2. Wybierasz format (np. Scottie1)
3. Wpisujesz swój znak ( w pole oznaczone FSK ID)
4. Wciskasz „Generate”
5. Od razu we wskazanym miejscu masz plik wav (program tworzy plik dźwiękowy błyskawicznie)
Masz gotowy plik muzyczny wav. Teraz należy przerobić go na mp3. Najłatwiej za pomocą programu Audacity, ale sposobów może być więcej. W programie tym możesz też połączyć wszystkie pliki w jeden pamiętając żeby utworzyć kilkusekundową przerwę pomiędzy dźwiękami.
Pliki mp3 wgrywasz do karty SD, podpinasz antenę do nadajnika i wkładasz baterie. Projekt jest powtarzalny i wszystko powinno działać od pierwszego włączenia.
Antena, którą najczęściej wykorzystywaliśmy to Slim Jim z kabla antenowego 300 Ohm według tej receptury i tego kalkulatora: https://m0ukd.com/calculators/slim-jim-and-j-pole-calculator/. Może być też zwykły dipol (dwa kawałki przewodu ok 49 cm każdy – np ze skrętki. Górny do „gorącej żyły”; dolny kabel do oplotu; kąt prosty względem nadajnika) albo inna skuteczna antena.
To wszystko bez wątpienia zadziała, ale zawsze można lepiej. Pomiędzy odtwarzaczem mp3, a nadajnikiem warto wstawić kilka elementów elektronicznych zgodnie ze schematem:
albo warto pomiędzy wyjście mp3, a wejście MIC+ układu nadajnika dać rezystor 4K7 chociaż nie jest to krytyczne.
Szczegóły i szczególiki:
warto wtedy zbudować taki filtr od wyjścia antenowego do anteny:
albo skorzystać z takiego rozwiązania który wykorzystuje DRA818V:
Programy:
Gimp: https://www.gimp.org/downloads/
Konfiguracja Sa828 https://www.nicerf.com/product_151_131.html
Narzędzia Alexa VE3NEA z pakietu SSTV Tools http://www.dxatlas.com/SstvTools/
Program Audacity https://www.audacityteam.org/download/
Dla miłośników Linuxa: https://ourcodeworld.com/articles/read/955/how-to-create-slow-scan-television-transmissions-sstv-audio-files-with-python-in-ubuntu-18-04
Powodzenia.
Warto przeczytać:
https://pl.wikipedia.org/wiki/SSTV
http://www.techedupteacher.com/how-to-make-an-sstv-puzzle/
https://www.essexham.co.uk/sstv-the-basics